Cửu Thiên Huyền Nữ là ai? Thần tích và đền thờ nổi tiếng tại Hưng Yên
Khám phá tín ngưỡng thờ Cửu Thiên Huyền Nữ trong văn hóa Việt: Từ thần tích kỳ bí đến nghi lễ thờ Mẫu phổ biến
Cửu Thiên Huyền Nữ là một trong những nữ thần quan trọng của truyền thống Đạo giáo và văn hóa dân gian Trung Hoa. Tại Việt Nam, Ngài được thờ phụng như một vị thần linh thiêng, gắn liền với các thần tích cổ xưa. Những thần tích đó kéo dài từ thời Huỳnh Đế cho tới thời Tống Giang. Bài viết sau đây sẽ giới thiệu chi tiết về thần tích, sự hiển linh, đền thờ và văn khấn Cửu Thiên Huyền Nữ. Vị thần Cửu Thiên Huyền Nữ này mang quyền năng trợ giúp trần thế trong lúc nguy nan.

Cửu Thiên Huyền Nữ là ai?
Cửu Thiên Huyền Nữ, hay còn gọi là Cửu Thiên Nương Nương, là một nữ thần xuất hiện trong thần thoại Trung Hoa cổ. Đạo giáo tôn kính Ngài như một nữ tiên quyền năng bậc nhất. Theo truyền thuyết, Ngài từng là hình tượng Huyền Điểu – quái vật đầu người mình chim. Ngài là thầy của Huỳnh Đế và học trò của Tây Vương Mẫu.

Cửu Thiên Huyền Nữ đã giúp Huỳnh Đế đánh bại Xi Vưu như thế nào?
Theo sách “Vân Cấp Thất Thiêm” và “Cửu Thiên Huyền Nữ truyện”, khi Huỳnh Đế giao chiến với Xi Vưu, Cửu Thiên Huyền Nữ đã hạ phàm. Ngài ban cho Huỳnh Đế binh phù, ấn kiếm và dạy cách chế tạo “Trống Quì Ngưu 80 mặt” để tạo lợi thế. Nhờ vậy, Huỳnh Đế chiến thắng và trở thành Minh chủ các bộ lạc nhờ vào sự giúp đỡ của Cửu Thiên Huyền Nữ.
Cửu Thiên Huyền Nữ hiện linh trong trận Trác Lộc ra sao?
Khi Hữu Hùng Thị bị quân Xi Vưu vây khốn trong sương mù dày đặc, Cửu Thiên Huyền Nữ hiện thân. Ngài dạy cách chế tạo xe chỉ Nam và truyền dạy binh pháp. Nhờ đó, Hữu Hùng Thị giành chiến thắng, bắt sống Xi Vưu và được tôn làm Hoàng Đế.
Ngài đã hỗ trợ những nhân vật lịch sử nào khác?
Ngoài Huỳnh Đế, Cửu Thiên Huyền Nữ còn hỗ trợ nhiều người hiền tài:
- Giúp Hoàng Hậu Nguyên Phi nuôi tằm, dệt lụa
- Dạy Dung Thành chế máy Cai Thiên để quan sát thiên tượng
- Trợ giúp Thương Hiệt sáng tạo chữ viết tượng hình. Thật kỳ diệu, Cửu Thiên Huyền Nữ đã đóng góp nhiều vào nền văn hóa.
Vì sao Tống Giang được Cửu Thiên Huyền Nữ phù hộ?
Trong “Thủy Hử truyện”, khi bị truy đuổi, Tống Giang vào miếu Cửu Thiên Huyền Nữ. Tống Giang được ban ba quyển thiên thư cùng lời dặn “thế thiên hành đạo”. Về sau, trong trận đánh với quân Liêu, Ngài hiện về trong mộng chỉ cách phá trận. Điều này giúp Tống Giang toàn thắng nhờ vào lời chỉ dạy của Cửu Thiên Huyền Nữ.

Đền Cửu Thiên Huyền Nữ tại Hưng Yên có gì đặc biệt?
Ngôi đền nằm tại đường Điện Biên 2, TP. Hưng Yên, xây dựng từ thế kỷ XVIII. Đây là nơi thờ Đức Thánh Cửu Thiên Huyền Nữ Chân Quân. Ngoài ra, ngôi đền còn thờ các vị thần khác như Long Mạch Thổ Thần, Trần Hưng Đạo. Đền được xây theo kiến trúc chữ Công với ba gian tiền tế, một gian ống muống và ba gian hậu cung. Ngoài ra, đền còn nổi tiếng vì thờ phụng Cửu Thiên Huyền Nữ.
Năm 2010, đền được công nhận là di tích lịch sử cấp Quốc gia.

Lễ hội Cửu Thiên Huyền Nữ được tổ chức khi nào?
Hằng năm, người dân tổ chức lễ hội vào ba dịp chính theo âm lịch:
- Mùng 3 tháng 3
- Ngày 20 tháng 8
- Mùng 9 tháng 9
Đây là những dịp đón tiếp khách thập phương về chiêm bái và dâng hương Cửu Thiên Huyền Nữ.
Bài văn khấn Cửu Thiên Huyền Nữ

Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Hương tử chúng con thành tâm kính lạy Đức Hiệu Thiên chi kim quyết Ngọc Hoàng Huyền cung cao Thượng đế.
Kính lạy Đức Cửu Trùng Thanh Vân lục cung công chúa.
Kính lạy Đức thiên tiên Quỳnh Hoa Liễu Hạnh Mã Hoàng công chúa, sắc phong Chế Thắng Hòa Diệu đại vương gia phong Tiên Hương Thánh mẫu.
Kính lạy Đức đệ nhị định thượng cao sơn triều mường Sơn tinh công chúa Lê Mại Đại Vương.
Kính lạy Đức đệ tam Thủy Phú Lân nữ công chúa.
Kính lạy Đức đệ tứ khâm sai Thánh mẫu, tứ vị Chầu ba năm toà quan lớn, mười dinh các quan, mười hai Tiên cô, mười hai Thánh cậu, ngũ hồ Đại tướng, Thanh Hoàng Bách xa đại tưởng. Hương tử con là ……. Ngụ tại….. Cùng toàn thể gia đình đến nơi Điện (Phủ, Đền)……. chắp tay kính lễ khấu đầu vọng bái, lòng con thành khẩn, dạ con thiết tha. Chúng con kính dâng lễ vật, cúi xin các Ngài xót thương ủng hộ. Xin các Ngài kiện cho gia chúng con tiêu trừ tai nạn, điềm lành thường tới, điềm dữ lánh xa, hết tai ương bệnh tật trong nhà. Chúng con cầu hướng thịnh vượng an lành mãi mãi. Tài như nước đến, lộc như mây về, bốn mùa không hạn ách nào xâm. Tâm tiết có phúc lành tiếp ứng.
Lại xin: Thể đức hiếu sinh, rũ lòng cứu độ, khiến cho chúng con như ý sở cầu. Mong cho hương tử tòng tâm sở nguyện. Dãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.
Cẩn tấu.

Câu hỏi thường gặp về Cửu Thiên Huyền Nữ
Đúng, Ngài là một trong các nữ thần được Đạo giáo tôn thờ, thuộc hệ thống nữ tiên có quyền năng lớn trong truyền thuyết Trung Hoa.
Theo truyện, Ngài từng ban thiên thư và mộng báo cho Tống Giang để giúp phá trận quân Liêu, thể hiện vai trò bảo hộ người trượng nghĩa.
Đền nằm tại phường Lê Lợi, TP. Hưng Yên, là nơi thờ chính thức và có lễ hội lớn thu hút khách thập phương.